Chú thích Lưu_Bị

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Tiên chủ truyện
  2. 1 2 Thương Thánh 2011, tr. 102
  3. Tư trị thông giám, quyển 69
  4. Trần Văn Đức 2008, tr. 65
  5. 1 2
  6. Trần Văn Đức 2008, tr. 64
  7. 1 2 3 4 5 Tam Quốc chí. Trần Thọ. Thục Chí - Tiên chủ truyện
  8. Lê Đông Phương 2007, tr. 93
  9. 1 2 3 Lê Đông Phương 2007, tr. 94
  10. Lê Đông Phương 2007, tr. 95
  11. 1 2 Lê Đông Phương & Vương Tử Kim 2007, tr. 353
  12. 1 2 3 4 Lê Đông Phương 2007, tr. 96
  13. Vũ Đế kỷ
  14. Lê Đông Phương & Vương Tử Kim 2007, tr. 370
  15. 1 2 Lê Đông Phương 2007, tr. 90
  16. 1 2 3 Lê Đông Phương 2007, tr. 66
  17. Trịnh Phúc Điền, Khả Vĩnh Quyết, Dương Hiệu Xuân, sách đã dẫn, tr 618
  18. Lã Bố Tang Hồng truyện
  19. Lê Đông Phương & Vương Tử Kim 2007, tr. 375
  20. Lê Đông Phương 2007, tr. 103. Đương thời Mậu tài cao hơn hiếu liêm. Hiếu liêm 20 vạn người mới chọn 1, còn mậu tài cả châu mới chọn 1 người, do các Châu mục hoặc Thứ sử tiến cử lên triều đình
  21. Lê Đông Phương & Vương Tử Kim 2007, tr. 376
  22. Lê Đông Phương 2007, tr. 69
  23. Lê Đông Phương 2007, tr. 99. Trước đó Tào Tháo cũng nhân danh vua Hán mang chức Tả tướng quân phong cho Lã Bố để lung lạc.
  24. Trịnh Phúc Điền, Khả Vĩnh Quyết, Dương Hiệu Xuân, sách đã dẫn, tr 603
  25. Lê Đông Phương 2007, tr. 101
  26. 1 2 Lê Đông Phương 2007, tr. 76
  27. 1 2 3 4 Lê Đông Phương 2007, tr. 102
  28. Lê Đông Phương & Vương Tử Kim 2007, tr. 385
  29. Lê Đông Phương 2007, tr. 102. Đương thời thứ sử Duyện châu (anh thứ sử Dương châu Lưu Do) cũng có tên là Lưu Đại. Đây là viên tướng khác trùng tên họ và trùng cả tên tự là Công Sơn, nhưng Lưu Đại ở Duyện châu là người quận Đông Lai thuộc Thanh châu, Lưu Đại này người nước Bái thuộc Dự châu
  30. 1 2 3 4 Lê Đông Phương 2007, tr. 103
  31. 1 2 Lê Đông Phương 2007, tr. 104
  32. Trịnh Phúc Điền, Khả Vĩnh Quyết, Dương Hiệu Xuân, sách đã dẫn, tr 646
  33. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 Phương Thi Danh 2001, tr. 57
  34. Lê Đông Phương 2007, tr. 122
  35. 1 2 3 4 5 6 Lê Đông Phương 2007, tr. 107
  36. 1 2 3 Lê Đông Phương 2007, tr. 108
  37. 1 2 3 Lê Đông Phương 2007, tr. 109
  38. Lê Đông Phương 2007, tr. 111. Các sử gia căn cứ theo truyện Lý Điển. Lý Điển tham gia trận này trước trận Nghiệp Thành 204. Gia Cát Lượng đến theo Lưu Bị từ năm 207
  39. 1 2 3 Lê Đông Phương 2007, tr. 111
  40. Trịnh Phúc Điền, Khả Vĩnh Quyết, Dương Hiệu Xuân, sách đã dẫn, tr 650
  41. Tiên chủ truyện, Bùi Tùng Chi dẫn Hán Tấn xuân thu
  42. Lê Đông Phương 2007, tr. 112
  43. Dịch Trung Thiên 2010, tr. 287
  44. Lê Đông Phương 2007, tr. 190
  45. Dịch Trung Thiên 2010, tr. 287-288
  46. Dịch Trung Thiên 2010, tr. 290
  47. Trần Văn Đức 2008, tr. 27
  48. 1 2 Dịch Trung Thiên 2010, tr. 292
  49. Dịch Trung Thiên 2010, tr. 294-295
  50. Dịch Trung Thiên 2010, tr. 306-308
  51. Dịch Trung Thiên 2010, tr. 345
  52. Dịch Trung Thiên 2010, tr. 346
  53. Dịch Trung Thiên 2010, tr. 355-356
  54. Dịch Trung Thiên 2010, tr. 357-358
  55. Trần Văn Đức 2008, tr. 111
  56. 1 2 Dịch Trung Thiên 2010, tr. 359
  57. Lê Đông Phương 2007, tr. 196
  58. Dịch Trung Thiên 2010, tr. 360
  59. Dịch Trung Thiên 2010, tr. 361
  60. 1 2 Dịch Trung Thiên 2010, tr. 362
  61. 1 2 Lê Đông Phương 2007, tr. 197
  62. Dịch Trung Thiên 2010, tr. 363
  63. 1 2 Dịch Trung Thiên 2010, tr. 364
  64. Trần Thọ, Tam quốc chí, Thục thư - Tiên Chủ truyện: Tiên chủ vứt vợ con, cùng Gia Cát Lượng, Trương Phi, Triệu Vân cùng mấy chục tên khinh kỵ ra đi, Tào công thu được dân chúng và nhiều trang bị nặng.
  65. Trần Thọ, Tam quốc chí, Thục thư - Triệu Vân truyện: Tiên chủ bị Tào công bức ở cầu Trường Bản, Đương Dương, bỏ vợ con, chạy xuống phía nam.
  66. Trần Thọ, Tam quốc chí, Thục thư - Trương Phi truyện: Tiên chủ nghe tin Tào công đến, đã bỏ vợ con mà chạy, để Trương Phi và hai chục kỵ sĩ đi ở phía sau.
  67. Trần Thọ, Tam quốc chí, Ngụy thư 9 - Chư Hạ Hầu Tào truyện: Khi theo đi đánh Kinh Châu, truy đuổi Lưu Bị ở Trường Bản, bắt được xe truy trọng và hai con gái của Bị, thu gom được binh tốt tản mát của Bị. Lại tiến đến thu hàng Giang Lăng, rồi theo về Tiêu huyện. Năm Kiến An thứ mười lăm chết. Văn Đế lên tức vị, truy thụy cho (Tào) Thuần là Uy hầu.
  68. Trịnh Phúc Điền, Khả Vĩnh Quyết, Dương Hiệu Xuân, sách đã dẫn, tr 647
  69. Trịnh Phúc Điền, Khả Vĩnh Quyết, Dương Hiệu Xuân, sách đã dẫn, tr 619
  70. Dịch Trung Thiên 2010, tr. 368
  71. Dịch Trung Thiên 2010, tr. 417
  72. Dịch Trung Thiên 2010, tr. 419
  73. Dịch Trung Thiên 2010, tr. 420
  74. Lê Đông Phương 2007, tr. 216
  75. Lê Đông Phương & Vương Tử Kim 2007, tr. 403
  76. Dịch Trung Thiên 2010, tr. 438
  77. 1 2 Trần Văn Đức 2008, tr. 159
  78. Lê Đông Phương 2007, tr. 218
  79. 1 2 Trần Văn Đức 2008, tr. 160
  80. Lê Đông Phương 2007, tr. 219
  81. Trần Văn Đức 2008, tr. 164-165
  82. Dịch Trung Thiên 2010, tr. 136 tập 2
  83. Trần Văn Đức 2008, tr. 167
  84. Lê Đông Phương 2007, tr. 221. Núi Tú Lâm thuộc huyện Thạch Phú tỉnh Hồ Bắc hiện nay
  85. Dịch Trung Thiên 2010, tr. 138 tập 2
  86. Lê Đông Phương 2007, tr. 223
  87. Trần Văn Đức 2008, tr. 168
  88. Trần Văn Đức 2008, tr. 172
  89. Trịnh Phúc Điền, Khả Vĩnh Quyết, Dương Hiệu Xuân, sách đã dẫn, tr 726, 765
  90. Dịch Trung Thiên 2010, tr. 142 tập 2
  91. Lê Đông Phương 2007, tr. 249
  92. Trần Văn Đức 2008, tr. 195. Nửa Nam quận còn lại là Tương Dương, Tào Tháo thăng lên làm quận, do Tào Nhân đang trấn thủ. Lưu Bị phong Quan Vũ làm Thái thú Tương Dương chỉ có ý nghĩa tượng trưng, không thừa nhận Tào Nhân, chứ không nắm được địa bàn Tương Dương
  93. Trần Văn Đức 2008, tr. 188-189
  94. Dịch Trung Thiên 2010, tr. 145 tập 2
  95. Dịch Trung Thiên 2010, tr. 119 tập 2
  96. Dịch Trung Thiên 2010, tr. 120 tập 2
  97. Dịch Trung Thiên 2010, tr. 122 tập 2
  98. Lê Đông Phương 2007, tr. 241
  99. 1 2 Lê Đông Phương 2007, tr. 242
  100. Trần Văn Đức 2008, tr. 222
  101. Trần Văn Đức 2008, tr. 227
  102. Trần Văn Đức 2008, tr. 228
  103. Dịch Trung Thiên 2010, tr. 121 tập 2
  104. Dịch Trung Thiên 131Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFDịch_Trung_Thiên131 (trợ giúp)
  105. Trần Văn Đức 2008, tr. 230
  106. Dịch Trung Thiên 2010, tr. 130 tập 2
  107. 1 2 Lê Đông Phương 2007, tr. 243
  108. Trần Văn Đức 2008, tr. 235
  109. Lê Đông Phương 2007, tr. 244
  110. 1 2 3 Trần Văn Đức 2008, tr. 236
  111. Trần Văn Đức 2008, tr. 237
  112. Trần Văn Đức 2008, tr. 249
  113. Lê Đông Phương 2007, tr. 249-250
  114. 1 2 3 4 5 Trần Văn Đức 2008, tr. 254
  115. Trần Văn Đức 2008, tr. 258
  116. Quan Trương Mã Hoàng Triệu truyện
  117. Lê Đông Phương 2007, tr. 251
  118. Lê Đông Phương 2007, tr. 251-252
  119. Lê Đông Phương 2007, tr. 224
  120. Lê Đông Phương 2007, tr. 233
  121. Dịch Trung Thiên 2010, tr. 150 tập 2
  122. Lê Đông Phương 2007, tr. 234-235. Nửa Nam quận kia là Tương Dương vẫn của Tào Tháo
  123. Dịch Trung Thiên 2010, tr. 152 tập 2
  124. 1 2 Lê Đông Phương 2007, tr. 260
  125. Trần Văn Đức 2008, tr. 276
  126. Lê Đông Phương 2007, tr. 265
  127. 1 2 3 4 5 Lê Đông Phương 2007, tr. 266
  128. Trần Văn Đức 2008, tr. 282
  129. 1 2 Trịnh Phúc Điền, Khả Vĩnh Quyết, Dương Hiệu Xuân, sách đã dẫn, tr 648-649
  130. 1 2 3 4 Lê Đông Phương 2007, tr. 267
  131. Trịnh Phúc Điền, Khả Vĩnh Quyết, Dương Hiệu Xuân, sách đã dẫn, tr 670
  132. Trần Văn Đức 2008, tr. 286
  133. Trần Văn Đức 2008, tr. 287
  134. Trần Văn Đức 2008, tr. 289
  135. Lê Đông Phương 2007, tr. 270-271
  136. Trần Văn Đức 2008, tr. 291
  137. Lê Đông Phương 2007, tr. 271-272
  138. Trần Văn Đức 2008, tr. 294
  139. Lê Đông Phương 2007, tr. 273
  140. Lê Đông Phương 2007, tr. 277
  141. Trịnh Phúc Điền, Khả Vĩnh Quyết, Dương Hiệu Xuân, sách đã dẫn, tr 606
  142. Lê Đông Phương 2007, tr. 280
  143. Dịch Trung Thiên 2010, tr. 182 tập 2
  144. Dịch Trung Thiên 2010, tr. 188 tập 2
  145. 1 2 Dịch Trung Thiên 2010, tr. 189 tập 2
  146. Trần Văn Đức 2008, tr. 335
  147. Dịch Trung Thiên 2010, tr. 182
  148. Dịch Trung Thiên 2010, tr. 189
  149. 1 2 3 Lê Đông Phương 2007, tr. 327
  150. Trần Văn Đức 2008, tr. 340
  151. Lê Đông Phương 2007, tr. 328
  152. Cát Kiếm Hùng, sách đã dẫn, tr 609
  153. Trần Văn Đức 2008, tr. 343
  154. 1 2 Trần Văn Đức 2008, tr. 344
  155. Dịch Trung Thiên 2010, tr. 197 tập 2
  156. 1 2 3 4 5 Lê Đông Phương 2007, tr. 285
  157. Trần Văn Đức 2008, tr. 346
  158. Tiêu Lê, sách đã dẫn, tr 491
  159. Trần Văn Đức 2008, tr. 347
  160. 1 2 3 Lê Đông Phương 2007, tr. 286
  161. Dịch Trung Thiên, sách đã dẫn, tập 2, tr 203
  162. 1 2 3 4 5 Phương Thi Danh 2001, tr. 58
  163. Lê Đông Phương 2007, tr. 286. Các sử gia khẳng định một số sách sử đã chép lầm tên Man vương. Tên đúng là Ma Sa Kha chứ không phải Sa Ma Kha.
  164. 1 2 Lê Đông Phương 2007, tr. 287
  165. Cát Kiếm Hùng, sách đã dẫn, tr 701
  166. Tam quốc chí, Ngô thư, Lục Tốn truyện
  167. Lê Đông Phương 2007, tr. 289
  168. 1 2 3 4 Trần Văn Đức 2008, tr. 378
  169. 1 2 3 Trần Văn Đức 2008, tr. 379
  170. Trần Văn Đức 2008, tr. 381
  171. Trần Văn Đức 2008, tr. 382
  172. Dịch Trung Thiên 2010, tr. 209 tập 2
  173. Gia Cát Lượng truyện
  174. 1 2 Dịch Trung Thiên 2010, tr. 210 tập 2
  175. Tam quốc chí, quyển 32
  176. Tư trị thông giám, quyển 70
  177. Trần Văn Đức 2008, tr. 385
  178. Trần Văn Đức 2008, tr. 384
  179. “武侯祠祭"鞋神"劉備”. 四川在線. Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 4 năm 2007. Truy cập ngày 26 tháng 8 năm 2005. ; “宣傳成都民俗文化 武侯祠祭祀"鞋神"刘备”. 文化産業網. Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 4 năm 2007. Truy cập ngày 26 tháng 8 năm 2005.  (Both sources in Simplified Chinese)
  180. “劉備啥時候成了"鞋神"”. 揚子晚報. Bản gốc lưu trữ ngày 3 tháng 5 năm 2006. Truy cập ngày 26 tháng 8 năm 2005. 
  181. Tiêu Lê, sách đã dẫn, tr 494
  182. Trịnh Phúc Điền, Khả Vĩnh Quyết, Dương Hiệu Xuân, sách đã dẫn, tr 640
  183. Dịch Trung Thiên 2010, tr. 212 tập 2
  184. 1 2 Lê Đông Phương & Vương Tử Kim 2007, tr. 413
  185. 1 2 Dịch Trung Thiên 2010, tr. 214 tập 2
  186. La Quán Trung. "Tam quốc diễn nghĩa". Hồi 20. Bản dịch 1960 của Phan Kế Bính.
  187. Lê Đông Phương, sách đã dẫn, tr 111. Các sử gia căn cứ theo truyện Lý Điển. Lý Điển tham gia trận này trước trận Nghiệp Thành 204. Gia Cát Lượng đến theo Lưu Bị từ năm 207
  188. Lê Đông Phương & Vương Tử Kim 2007, tr. 403
  189. Dịch Trung Thiên 2010, tr. 438 tập 1
  190. Dịch Trung Thiên 2010, tr. 137 tập 2
  191. Dịch Trung Thiên 2010, tr. 419 tập 1

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Lưu_Bị http://tour.scol.com.cn/html/2005/07/001026_507494... http://www.culture.org.cn/info/info_detail.asp?bia... http://baike.baidu.com/subview/6213/7799424.htm http://www.britannica.com/EBchecked/topic/344481 http://www.trangnhahoaihuong.com/files/DeHieuThemT... http://www.yangtse.com/gb/content/2005-07/04/conte... http://id.loc.gov/authorities/names/n86088092 http://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00626800 http://isni-url.oclc.nl/isni/0000000063650335 http://zh.wikisource.org/wiki/%E4%B8%89%E5%9C%8B%E...